Pomóż w opracowaniu witryny, udostępniając artykuł znajomym!
Pomimo swojego znaczenia dla przyrody, dla wielu osób osy są jednym z największych problemów. Łowcy owadów zwracają na siebie uwagę, zwłaszcza pod koniec lata, kiedy zapuszczają się coraz bliżej pożywienia ludzi, ponieważ ich własne źródła pożywienia się kurczą. Jeśli znajdzie się również gniazdo os, spokój zwykle się kończy. Kto chce to usunąć, zastanawia się, czy osy hibernują w gnieździe jak pszczoły, czy nie.
Czy osy przetrwają zimę?
Główną różnicą między pszczołami a gatunkami z podrodziny Vespinae jest sposób zimowania. Podczas gdy pszczoły wykorzystują swój ul jako kwaterę zimową w zimnych porach roku, osy całkowicie się rozpadają. Kolonie pszczele tworzą tzw. gromady zimowe z królową pośrodku. Natomiast młode królowe os opuszczają gniazdo os przed zimą i szukają schronienia do nowego roku. Reszta plemienia i stara królowa umierają, a gniazdo może zostać zajęte przez ludzi w miesiącach zimowych usunięte bez pozwolenia Wola. Rozkładu państwa dokonują wszystkie gatunki os, które występują w Niemczech.
Tak, nawet szerszenie podążają za tym samym biegiem roku, co inne gatunki os. Ponieważ Vespa to większe, spokojniejsze warianty, wiele osób zapomina, że to ta sama rodzina. Oznacza to, że bez względu na to, czy znajdziesz gniazdo szerszeni, czy os, wszystkie znikną, zanim nadejdzie zima. Jednak w zależności od gatunku młode królowe mogą wrócić do tego samego miejsca gniazdowania w przyszłym roku, ponieważ preferują określone miejsca. Dzieje się tak zwłaszcza w przypadku os papierowych. Jednak rozprzestrzenienie się kolonii os zależy od wielu czynników, które szczegółowo wyjaśniono poniżej.
Wskazówka: Najpóźniej jesienią znikają nawet osa kukułki, w tym polistes atrimandibularis, Dolichovespula adulterina i austriacka osa austriaca (Vespula austriaca). Średnio żywotność tych kolonii jest jeszcze krótsza.
Hibernacja: wygaśnięcie
Hibernacja i jednoczesne rozpuszczenie kolonii os nie następuje z dnia na dzień. Pod koniec lata następuje dobrze zaplanowany proces związany z historią naturalną zwierząt. Poniższe kroki szczegółowo wyjaśniają ten proces:
1. Młode królowe opuszczają gniazdo
W zależności od gatunku os rozpad kolonii os przed zimą rozpoczyna się już w połowie sierpnia i trwa do połowy października. Zależy to od temperatury zewnętrznej, bo to decyduje o momencie, w którym młode królowe łączą się w pary, których odejście zwiastuje „upadek” gniazda. Z wyjątkiem następujących czterech gatunków os, młode królowe opuszczają swoje kolonie już od połowy do końca sierpnia:
- Osa niemiecka (Vespula germanica)
- Osa pospolita (Vespula vulgaris)
- Szerszeń (Vespa crabro)
- Szerszeń azjatycki (Vespa velutina var. nigrithorax)
Dzięki nim wyprowadzka zaczyna się dopiero od połowy do końca września.
2. Nawożenie i kwatery zimowe
Młode królowe są śledzone zaraz po wyprowadzce przez trutnie, czyli samce, ponieważ są one niezbędne do zapłodnienia. W samym państwie pozostają tylko robotnicy i stara królowa, którzy nie zapadają w stan hibernacji, ale umierają na zimę.
Po zapłodnieniu młodych królowych trutnie giną przez kilka tygodni, ale nie wracają do gniazda os. Królowe można nawet kilkakrotnie zapłodnić, a następnie szukać osłoniętych kwater na zimę. Mogą to być np. kawałki kory, stosy drewna lub dziury w ziemi, które mają stabilny mikroklimat, który podlega jedynie niewielkim wahaniom. Mile widziane są również strychy i skrzynki roletowe.
3. Odmrożenie
Podczas zimnej pory młode królowe os pozostają w stanie hibernacji. Kładą się na spodzie na ziemi i składają czułki, nogi i skrzydła blisko ciała, aby uniknąć zamarznięcia na śmierć. Jednocześnie wytwarza rodzaj „przeciw zamarzaniu” (glicerol), który pozwala mu przetrwać niskie temperatury.
4. Wymieranie starej królowej i kolonii
Po odejściu młodych królowych robotnice pozostają w gnieździe os i nadal opiekują się młodymi robotnicami, ale już nie starą królową. Następnie opuszcza stan i umiera po kilku tygodniach. Typowa długość życia królowych to około roku.
Odkąd stara królowa opuściła stan, nie rodzą się nowe robotnice. Prowadzi to do całkowitej śmierci kolonii w ciągu najbliższych kilku tygodni. Okres dla większości gatunków os przypada na okres od ostatniego tygodnia sierpnia do połowy września, czyli dość wcześnie. Tylko gatunki wymienione w punkcie 1 przetrwają do listopada.
Robotnice os wytrwają, aż nie będzie już larw do pielęgnacji lub pożywienia. Osy te nie giną jednak w opuszczonych gniazdach, a raczej podczas poszukiwania pożywienia. Dzięki temu w środku zimy gniazda są całkowicie puste i można je samodzielnie usunąć bez żadnych problemów z ochroną przyrody.
5. Przywrócenie państwa osy
Gdy tylko wiosna się ociepli, zwykle około maja, młode królowe budzą się z letargu i zaczynają tworzyć nową kolonię. Osy rzadko szukają miejsc z poprzedniego roku.
W następnym roku średnio osiem do dziesięciu na każde 10 000 nowych królowych udaje się założyć kolonię. Pozostałe są zjadane przez ptaki lub inne zwierzęta lub padają ofiarą bakterii i grzybów, gdy występują wahania temperatury. Rzeczywisty czas rozpadu gniazda może być znacznie opóźniony, w zależności od miejsca zamieszkania. Temperatura na zewnątrz odgrywa decydującą rolę, ponieważ w cieplejszych regionach Niemiec młode królowe opuszczają czasem swoje gniazdo nawet do dwóch lub trzech tygodni później. Dotyczy to w szczególności ciepłych południowych i zachodnich Niemiec oraz regionów uprawy winorośli, gdzie temperatury są wyższe niż w pozostałej części kraju. Oznacza to, że jeśli masz w pobliżu gniazdo os, powinieneś zachować szczególną ostrożność, gdy jesienią jest jeszcze dość ciepło. Bo wtedy mogłoby być jeszcze wielu robotników w tym.
Wskazówka: Jeśli zimą zobaczysz jedną lub dwie większe osy w swoim salonie, prawdopodobnie są to młode królowe, które przeniosły się do swoich zimowych kwater w twoich czterech ścianach i nagle obudziły je upały. W takim przypadku należy je ostrożnie zebrać i podać do picia trochę wody z cukrem. Następnie powoli przyzwyczajają się do chłodnych temperatur zewnętrznych, dzięki czemu mogą ponownie zapaść w stan hibernacji.